Od listopada ubiegłego roku do marca trwały badania archeologiczne w kościele pw. Świętej Trójcy w Byszewie. Niektóre wyniki zaskoczyły samych archeologów.

Badania prowadzono pod kierownictwem dr hab. Małgorzaty Grupy, prof. UMK oraz mgra Sebastiana Nowaka z Instytutu Archeologii UMK w Toruniu.

-  Badania objęły swoim zasięgiem dwie krypty grobowe, znajdujące się pod kaplicami bocznymi kościoła – północną oraz południową - mówi Sebastian Nowak. - Tak długi czas badań dyktowany był stosunkowo słabym stanem technicznym krypty południowej, której wnętrze, pozbawione dostępu świeżego powietrza, uległo zainfekowaniu gatunkami pleśni i grzybów. Przed przystąpieniem do regularnych badań obie krypty wielokrotnie dezynfekowano, wykonano też przebicia przez otwory wentylacyjne na zewnątrz kościoła - dodaje.

Jak poinformowali nas archeolodzy w wyniku prac przeprowadzono kompleksową inwentaryzację pochówków oraz uporządkowano wnętrza obu krypt. W krypcie południowej zarejestrowano 94 trumny zawierające szczątki ludzkie około 110 osób, kobiet i mężczyzn, dorosłych jak i dzieci. Nagromadzenie tak dużej ilości pochówków utrudniało prace. Ułożone trumny sięgały niekiedy sklepienia krypt. Dodatkowo większa część znajdowała się w daleko posuniętym rozkładzie. Jak twierdzi mgr Sebastian Nowak Taki układ przywodzi na myśl, że krypta w pewnym momencie stała się miejscem składowania trumien z pozostałych krypt kościoła, przeniesionych w wyniku ich porządkowania przez władze kościoła. W krypcie południowej przeważały pochówki dziecięce co zaskoczyło samych badaczy.

-  Nie stwierdzono pochówków osób duchownych, co zastanawia zważywszy na historię kościoła w Byszewie oraz długoletnią obecność Cystersów w tym miejscu.

Jeżeli chodzi o drugą kryptę odnaleziono tam jedynie 8 trumien dziecięcych. Według badaczy część pochówków zostało przeniesionych do krypty południowej o czym świadczą rozrzucone po krypcie szczątki.

- Elementy wyposażenia grobowego pozwalają wnioskować, że przebadane pochówki pochodzą z okolic połowy XVIII do początków XIX wieku - twierdzi mgr Sebastian Nowak z UMK w Toruniu. - Przez wzgląd na znaczne przemieszanie trumien i nieregularny ich układ nie można wykluczyć obecności pochówków nieco starszych, być może jeszcze XVII wiecznych.

To jednak nie koniec. Obecnie trwają prace laboratoryjne, które przyczynią się do poznania historii nowożytnego Byszewa. W wyniku badań pozyskano także bogatą kolekcję tekstyliów jedwabnych. Nie obyło się też bez niespodzianek. W kilku trumnach zarejestrowano tzw. praktyki antywampiryczne, mające na celu odegnanie złych mocy, czy zatrzymanie potencjalnych złych duchów w miejscu ich spoczynku.

-  Wampirem, Strzygą czy Strzygoniem określano osoby odmienne, chore pod względem fizycznym czy psychicznym, czasami też przybyszów i nieznajomych, którym przyszło zemrzeć wśród obcych - wyjaśnia nam nasz rozmówca. - Z działalnością złych mocy wiązano m.in. zarazy, nieurodzaj oraz pomór zwierząt gospodarczych - dodaje.

Więcej na ten temat będzie można się dowiedzieć podczas spotkania popularnonaukowego, które planowane jest na przełomie września i października w byszewskim kościele.

Obecnie zabezpieczane są także malowidła znajdujące się na sklepieniu krypty południowej. Dzięki odtworzeniu wszystkich otworów wentylacyjnych powoli stabilizuje się wilgotność świątyni.

Niedawno zakończył się kolejny etap badań archeologicznych w byszewskim kościele. Tym razem, pod kierownictwem mgra Sebastiana Nowaka, badacze weryfikowali nawarstwienia znajdujące się pod prezbiterium kościoła. Prace prowadzone były w ramach remontu mającego na celu wymianę posadzki w obrębie prezbiterium kościoła. O wynikach niebawem Państwa poinformujemy.